Lumen en S/P ratio zijn beide specificaties die de lichtopbrengst van de verlichting beschrijven. Maar het aantal lumen zegt niet alles over de hoeveelheid licht die een lamp biedt. Afhankelijk van het spectrum van het uitgezonden licht kan een lamp met een lagere lumen output toch beter zicht bieden. De parameter die dit uitdrukt is de zogenaamde S/P ratio. Deze waarde wordt met name gebruikt voor de lampen in de openbare ruimte. In dit artikel wordt uitgelegd wat de S/P ratio is, hoe deze uitgerekend kan worden en wat dit betekent voor Saled producten in de praktijk. Voordat we naar het technische aspect gaan, leggen we eerst uit wat deze twee waarden precies betekenen.
Wat is lumen?
Lumen is de eenheid voor de totale hoeveelheid zichtbaar licht afkomstig van een lamp of een ander soort lichtbron. Lumen geeft dus aan hoeveel lichtopbrengst een lamp geeft. Hoe meer licht eruit een lamp komt, hoe hoger het aantal lumen. Maar hoeveel lumen heeft u nodig? Dat verschilt per ruimte; zo heeft u meer lumen nodig in een kantoorruimte dan in een woonkamer. Het is belangrijk om het aantal lumen niet met het aantal watt te verwarren. Vroeger gold de vuistregel: hoe meer watt, hoe meer licht. Maar voor LED verlichting gaat deze regeling niet meer op. Watt geeft namelijk het energieverbruik aan, en dit is lager bij LED omdat LED veel minder energie verbruikt dan conventionele verlichting.
Wat is S/P ratio?
Het aantal lumen is al een goede maatstaf als het om de lichtopbrengst gaat. Maar de Scotopic-to-Photopic ratio (S/P ratio) geeft een nog beter beeld. Hier wordt namelijk ingegaan op het menselijk zicht. De S/P ratio geeft aan in welke mate een lamp geschikt is voor het menselijk oog bij weinig licht (scotopisch) dan wel veel licht (photopisch). De S/P ratio is dan ook een waarde die alleen wordt toegepast bij lampen voor de openbare ruimte. Het menselijk zicht is verdeeld in drie gebieden op het netvlies:
- Scotopisch: Dit gedeelte van het netvlies wordt gebruikt wanneer mensen zich bevinden in weinig licht. Dit is bijvoorbeeld in het donker. Dan is de mens afhankelijk van de staafjes in het netvlies.
- Photopisch: Dit gedeelte van het netvlies wordt gebruikt wanneer mensen zich bevinden in voldoende licht, dus daglicht. Dan is de mens afhankelijk van de kegeltjes in het netvlies.
- Mesopisch: Dit zicht zit er tussenin, dus wanneer de mens zich bevindt in gemiddelde verlichting, bijvoorbeeld bij schemering. Dan is het zicht afhankelijk van zowel de staafjes als de kegeltjes.
LED verlichting versus daglicht
De geschiktheid van het licht wordt uitgedrukt in S/P ratio. Nu we globaal weten hoe het menselijk zicht in elkaar steekt, is de S/P ratio ook makkelijker te begrijpen. Deze ratio geeft aan in welke mate een lamp geschikt is in elke situatie. Bij donkere omgevingen is een hogere S/P ratio het meest geschikt en voor lichtere omgevingen is een lage ratio geschikt. In onderstaande afbeelding ziet u de waarde terug van onder andere dagverlichting in verhouding tot LED verlichting. LED verlichting komt al erg in de buurt van daglicht, dus is met name een goede oplossing voor de openbare ruimte en andere donkere plekken. Daarnaast is de waarde van conventionele verlichting vele malen lager, waardoor er eigenlijk geen goede waardes zijn voor het scotopisch gedeelte van het menselijk zicht. Als voorbeeld nemen we conventionele SOX lampen. Deze hebben een S/P waarde van tussen de 0.2 en 0.4. Dit betekent dat deze verlichting warmer is dan LED en daardoor minder goed waargenomen wordt door het menselijk zicht.
Waarom is LED verlichting koel?
In onderstaande grafiek ziet u terug hoe gevoelig onze ogen zijn voor bepaalde kleuren en golflengtes van licht. Zo zien we dat onze staafjes, dus het scotopisch zicht, gevoelig zijn voor blauw licht en minder gevoelig zijn voor rood licht. LED verlichting is een type verlichting dat ‘koel’ licht uitstraalt, waardoor het meer op het scotopisch gebied inspeelt en het licht beter waargenomen wordt.
De S/P ratio waarde voor de openbare ruimte
Nu u weet wat de S/P ratio betekent en wat het zegt over LED verlichting, kunt u bepalen welke waarde u nodig heeft. Dit is een waarde die alleen van toepassing is voor buitenverlichting. Lumen is een waarde die toepasbaar is voor binnenverlichting. Daarom is de S/P ratio ook specifieker dan lumen. De verlichting die Saled aanbiedt voor de openbare ruimte is altijd vanaf een S/P waarde van 1,60. Deze waarden komen het meest in de buurt van dagverlichting en de verlichting wordt dus goed waargenomen door het menselijk zicht. Hierdoor wordt de veiligheid in de openbare ruimte ook beter gewaarborgd.
Neem contact op met Saled
Heeft u nog vragen over de lumen output of de S/P ratio? Benieuwd naar welke waarde u het beste kunt toepassen? Neem dan contact op met Saled en wij helpen u graag verder.